11-05-23 00.30 laatste update: 10:18 Marcia Nieuwenhuis
Nederland dreigt verder op slot te gaan door de slechte waterkwaliteit. Net als door stikstof dreigt de landbouw en de bouw van huizen in de knel te komen door te vieze sloten en rivieren.
Dat blijkt uit een rapport van de Raad voor de Leefomgeving en Infrastructuur dat vanmiddag wordt gepresenteerd, zo bevestigen bronnen tegenover deze nieuwssite. De waterkwaliteit van zowel het grondwater als het oppervlaktewater (rivieren, sloten, kanalen en meren) voldoet volgens het adviescollege niet aan de Europese normen. Zo zitten er te veel chemische stoffen in het water. De doelen zijn buiten bereik, aldus bronnen die kennis hebben van het advies.
Terwijl het stikstofprobleem nog niet is opgelost, dient zich zo een nieuw hoofdpijndossier aan: water. Volgens de raad kan dit ertoe leiden dat allerlei activiteiten in Nederland, zoals de bouw van huizen, landbouw en bedrijvigheid stil komt te liggen. Organisaties kunnen dan naar de rechter stappen om activiteiten tegen te houden, zoals nu ook bij stikstof veelvuldig gebeurt. En er kan dan niets meer op het toch al te vervuilde water worden geloosd.
De Tweede Kamer is bang dat het land weer op slot gaat, blijkt uit een rondgang. In 2027 moeten alle EU-lidstaten voldoen aan doelen van de zogenoemde Kaderrichtlijn Water (KRW). Doel van die richtlijn is voldoende beschikbaarheid van schoon water. Maar VVD-Kamerlid Fahid Minhas vreest dat Nederland daar niet aan kan voldoen. ,,De doelen kunnen waarschijnlijk niet overal worden gehaald in 2027’’, zegt de woordvoerder water van de grootste regeringsfractie.
Stikstof 2.0 Volgens ChristenUnie-Kamerlid Pieter Grinwis dreigt de kaderrichtlijn water ‘stikstof 2.0' te worden’. Dat beaamt GroenLinks-Kamerlid Laura Bromet, de waterkwaliteit is haar al langer een doorn in het oog. Zij waarschuwt: ,,Risico is een nieuwe crisis die de vergunningverlening stil legt plus boetes van tientallen miljoenen euro's.’’ Het risico bestaat dat Nederland forse boetes krijgt uit Brussel wanneer de doelen niet worden behaald.
VVD-Kamerlid Minhas wijst erop dat Nederland nog ontheffingen aan kan vragen voor de wateren die onvoldoende scoren. Dat zal volgens hem moeten gebeuren vanwege het probleem dat ‘we de waterkwaliteit niet overal goed kunnen sturen’. ,,Bijvoorbeeld door de rivierkreeft die het waterleven aantast.’’
In Nederland zijn inmiddels zeven exotische rivierkreeften gevestigd. In eerste instantie baalden vooral vissers van rivierkreeften. Maar door grote hoeveelheden van die uitheemse kreeften gaat ook de waterkwaliteit achteruit. De kreeftjes eten planten op en graven holen, waardoor het water troebel wordt. Vanavond bespreekt de Tweede Kamer de conclusies van het rapport de Raad voor de Leefomgeving en Infrastructuur.
Het kabinet erkende na een motie van VVD-Kamerlid Minhas in een brief dat het niet voldoen aan de waterdoelen ‘ingrijpende gevolgen’ kan hebben voor projecten en besluiten. Maar dat het niet verwachtte dat het hele land stil zou komen te liggen, zoals bij stikstof.
De opgaven zijn vooral groot in gebieden met veel agrarische activiteit. Daarnaast zijn er enkele chemische hotspots in Zeeland, Rotterdam en bij Amsterdam, die mogelijk problemen krijgen bij de toekomstige lozing van stoffen.
‘Als, als, als...’ Het kabinet zei eerder nog te verwachten de doelen wél te halen, maar minister van Infrastructuur en Waterstaat Mark Harbers hield daarbij al wel de nodige slagen om de arm. In een brief aan de Kamer van april had de VVD-bewindsman daar in één zin drie keer het woordje ‘als’ voor nodig.
‘Als alle afgesproken maatregelen tijdig worden uitgevoerd, als de transitie in het landelijk gebied en de overige aanvullende maatregelen tijdig gerealiseerd worden, en als we in staat zijn afwijkingen te motiveren binnen de ruimte die de KRW biedt, kan Nederland naar verwachting in 2027 aan de KRW voldoen’, zo schreef hij omfloerst.
Minister Harbers beloofde zich ‘persoonlijk stevig in te spannen’, voor deze ‘complexe opgave met ook in de uitvoering nog stevige hobbels’. De Kamerleden eisen nu opheldering van Harbers over de stand van zaken.
